Szkoła Podstawowa im. gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby

Historia powszechnej szkoły publicznej w Koźlu

Dla uczczenia 10-lecia niepodległości z inicjatywy starosty powiatowego, pana Tułeckiego, w dniu 11 listopada 1928 roku zawiązany został Międzykomunalny Związek Budowy Szkół Powszechnych w powiecie. Gmina Bratoszewice stanęła w rzędzie pierwszych gmin, w których miały być szkoły. Inicjatywa budowy szkoły, w starym budynku, wyszła od Rady Gminy w Bratoszewicach, której członkami byli: Jan Piotrowski z Koźla, Bronisław Solarski z Ciołka, Teodor Francman z Tymianki, Franciszek Tomczak z Lipy, Stanisław Gajewski, Stanisław Ogłuska oraz panowie Mączyński i Kapusta. Komitet budowy szkoły składał się z wójta jako przewodniczącego – Stanisława Tomczaka, następnie Feliksa Ciesielskiego, Andrzeja Pietrasika, Franciszka Tomczaka i Franciszki Solarskiej.W piśmie Kuratorium Okręgu Szkolnego Łódzkiego z dnia 16 III 1929 roku czytamy orzeczenie w sprawie organizacji 4-klasowej publicznej szkoły powszechnej w Koźlu w gminie Bratoszewic, w powiecie brzezińskim. Orzeczenie, podpisane przez Kuratora Okręgu Szkolnego – J. Gadomskego i przez wójta gminy Bratoszewice informuje, że na południowym końcu wsi Koźle organizuje się 4-klasowa szkoła powszechna, do której obwodu włączone zostaną z gminy Bratoszewice miejscowości: Koźle wieś i kolonia, Osse wieś i folwark, Ciołek, Bronin, Krucica, Tymianka-Lipa, Sadówka wieś i kolonia. Dalej czytamy, że w myśl ustaw z dnia 17 lutego 1922 r. o zakładaniu i utrzymywaniu oraz o budowie publicznych szkół powszechnych, gmina Bratoszewice zobowiązana jest wznieść budynki szkolne, mieszkalne i gospodarcze, zaopatrzyć szkołę w całkowite urządzenie wewnętrzne oraz pokrywać przypadające na nią z ustawy koszty utrzymania powyższej szkoły. W 1929 stanęły mury pod dachem. W 1930 roku postawiono budynek mieszkalny i wykończono dwie sale. Szkołę wraz z budynkiem mieszkalnym wybudowano kosztem 84 tys. zł. Szkoła posiadała swój budynek składający się z obszernej sali szkolnej, dwóch pokojów, kuchni dla nauczyciela. Do tego była obora, stodoła, zlew oraz dwa klozety, w skład majątku szkoły wchodziły także dwie morgi ziemi o wartości 600 rubli.

Ze źródeł wynika, że do 8 VI 1936 roku była w Koźlu tylko 3-klasowa szkoła, ponieważ w piśmie opatrzonym tą datą czytamy, że Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego podwyższyło stopień organizacyjny szkoły do 4-klasowej i przyznało dodatkowy etat nauczycielski. Pismo podpisał Inspektor Szkolny H. Ochędalski z Łodzi, który w rok później w piśmie skierowanym do kierownika Szkoły w Koźlu przemianowuje ją z dniem 15 listopada 1937 r. na publiczną szkołę powszechną II stopnia.9 grudnia 1954 roku Kierownik Wydziału Oświaty w Brzezinach, Stanisław Kuras, ustanowił Szkołę w Koźlu jako zbiorczą, która swoim zasięgiem ma objąć także szkoły w Gozdowie i w Pludwinach. Dzieci z tych miejscowości będą uczęszczać do Szkoły w Koźlu do klasy V, VI i VII.

 Prace wokół budowy obecnie istniejącej szkoły rozpoczęły się w 1962 roku. Kierownikiem szkoły był wówczas Eugeniusz Dąbrowski, który zastąpił na tym stanowisku dwa lata wcześniej Stanisława Skrzypińskiego. W archiwum szkoły zachowało się pismo z Powiatowego Inspektoratu Inwestycji w Łodzi z dnia 12 listopada 1962 roku do Władysława Cichosza, zamieszkałego w Koźlu, będącego właścicielem gruntu, na którym zaplanowano budowę nowej szkoły. Pismo to zawiera prośbę do p. Cichosza o wyrażenie zgody na sprzedaż 8.235 m2 / 82 ary/ za cenę szacunkową wynoszącą 8 tysięcy 893 złote. Małżonkowie Władysław i Jadwiga Cichoszowie nie wyrazili zgody na sprzedaż tej działki, ale zdecydowali się przekazać plac pod budowę pod warunkiem, że w zamian otrzymają działkę w rozparcelowanym majątku Osse.        

Tak też się stało i państwo Cichoszowie otrzymali działkę przy drodze Koźle-Osse. Do niniejszej ugody doszło w obecności: Przewodniczącego Gromadzkiej Rady Narodowej w Koźlu – p. Tomczaka oraz pracownika Wydziału Oświaty w Łodzi – Wacława Waltera w dniu 31 sierpnia 1963 roku.

 Budynek szkoły o powierzchni 968 m2 i budynek gospodarczy o powierzchni 44 m2 powstały w okresie od 21 sierpnia 1963 do 21 lipca 1964 roku. Koszt inwestycji oszacowano wówczas na 1.865.000 złotych. Generalny wykonawca to Rawsko-Koluszkowskie Przedsiębiorstwo Budowlane w Koluszkach. Odbiór końcowy i przekazanie inwestycji do użytku miało miejsce 21 lipca 1964 r. 1 września 1974 roku decyzją Wydziału Oświaty i Wychowania w Brzezinach, podpisaną przez Inspektora Szkolnego – Lucjana Jakubińskiego, ustanowiono zbiorczą szkołę gminną dla miasta i gminy Stryków w Szkole Podstawowej nr 2 w Strykowie. Gminnym Dyrektorem Szkół został Józef Migdałek. Szkoła w Koźlu, podobnie jak inne szkoły, weszła w jej skład. Obwód Szkoły w Koźlu obejmował miejscowości: Koźle, Koźle Kolonia, Zagłoba, Sadówka od nr 12 do 35, Krucice, Bronin, Lipa-Nowiny, Pludwiny, Osse, Osse Kolonia i Ciołek. Ponadto funkcjonował jeszcze, należący do Szkoły w Koźlu, 4-klasowy punkt filialny w Gozdowie. Punkt ten obejmował wsie: Gozdów, Gozdów Dąbrowski, Gozdów Stary, Gozdów Nowy, Wrzask i Sadówkę od nr 1 do 12 i istniał jeszcze do 22 sierpnia 1978 roku, kiedy to Kuratorium Oświaty i Wychowania w Łodzi zdecydowało o jego zniesieniu. Wieloletnim kierownikiem tej szkoły była Teresa Sasin.